احساس طعم بد در دهان
به گزارش وبلاگ ایران، بعضی افراد از احساس طعم و مزه بد در دهان، که عمدتاً ناشی از عوارض جانبی بعضی داروها است شکایت دارند. مشاهده شده است که سرطان دهان، عفونت لثه و بیماری های وابسته به دندان هم طعم بدی در دهان بوجود می آورند. این مقاله
مترجم: رزیتا ملکی زاده
منبع:راسخون
بعضی افراد از احساس طعم و مزه بد در دهان، که عمدتاً ناشی از عوارض جانبی بعضی داروها است شکایت دارند. مشاهده شده است که سرطان دهان، عفونت لثه و بیماری های وابسته به دندان هم طعم بدی در دهان بوجود می آورند. این مقاله علل مختلف طعم بد دهان و درمان آن را معرفی می نماید.
دهان حاوی حدود 10000 جوانه یا پرز چشایی است که بیشترین تعداد آنها بر روی زبان و اطراف آن واقع شده اند. آنها برآمدگیهای کوچک در اطراف زبان را احاطه می نمایند. علاوه بر زبان، این جوانه های چشایی بعلاوه در سقف دهان، در ناحیه داخلی گونه ها، بر روی لب ها و در پشت گلو وجود دارند. هر جوانه چشایی قادر به تشخیص پنج طعم اولیه مانند شیرینی، ترشی، شوری، تلخی و اومامی (Umami) (نمک بعضی اسیدها مانند مونو سدیم گلوتامات) است. تمام طعم هایی که تجربه می کنیم، ترکیبی از حواس چشایی اولیه می باشند. با این حال، بعضی از افراد، دچار حس تغییر نموده از طعم و یا نارسایی چشایی می شوند. این شرایط می تواند در قالب طعم فلزیِ تغییر یافته یا طعم بد در دهان احساس گردد.
چه عواملی باعث بروز طعم بد در دهان می شوند؟
بارداری
بعضی زنان باردار با طعم بد و یا تلخی در دهان، به خصوص در سه ماهه اول خود روبرو می شوند. اهمیتی ندارد که چه می خورند، این طعم بد به نظر می رسد که همچنان ادامه دارد. بعضی حتی از داشتن مزه بد در دهان پس از نوشیدن جرعه ای آب شکایت دارند. تعیین شده است که هورمون ها، به ویژه استروژن این طعم و مزه بد در دهان را بوجود می آورند. بعضی ویتامین های دوران بارداری و یا قرص های هورمونی بعلاوه می توانند پس مزه، یا طعم و اثر خود را در دهان برجای گذارند. در صورتی که طعم و مزه بد بسیار شدید باشد، می تواند منجر به تهوع و افزایش تهوع صبحگاهی گردد. با این حال، طعم و مزه بدی که در دوران بارداری تجربه می گردد، صرفاً موقتی بوده و با گذشت ماه های بارداری به تدریج از بین می رود.دارو
تعداد زیادی از افراد طعم بد فلزی ناشی از مصرف بعضی داروها را در دهان خود احساس می نمایند. داروهای ضد تیروئید و داروهای مغز و اعصاب، دارو و ترکیبات دارای روی، داروهای ضد افسردگی، و غیره باعث طعم فلزی در دهان می شوند. با این حال، لزوماً تمام کسانی که این داروها را مصرف می نمایند، با این نشانه روبرو نمی شوند. چنانچه پس مزه این داروها غیر قابل تحمل باشد، از پزشک خود بخواهید داروهای دیگری را تجویز نماید. گزینه های درمانی همانند شیمی درمانی هم می تواند علت داشتن طعم بد در دهان باشد.هالیتوزیس یا بوی بد دهان
پدیده هالیتوزیس همراه با بوی بد، طعم و مزه بدی را در دهان برجای می گذارد. پروتئین در دهان به مولکول های گوگرد (که می تواند بوی بدی در دهان ایجاد کند) شکسته می گردد. باکتری های بی هوازی و تولیدات جانبی طعم بسیار ناخوشایند و بدی دارند. ذرات مواد غذایی که در بین دندان ها گیر نموده اند، موجب رشد چنین باکتری هایی می شوند. علاوه بر این، بیماری های دهان و دندان رشد این باکتری ها را تحریک نموده، در نتیجه منجر به ایجاد بو یا طعم بد دهان می شوند.مسائل دندانی
مسائل دندانی، مانند پوسیدگی دندان ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان هم منجر به بروز طعم و مزه بد در دهان می شوند. علاوه بر این، عفونت و بیماری های لثوی بعلاوه می توانند موجب ایجاد طعم و مزه بد در دهان شوند. گاهی اوقات، پر شدگی دندان بعلاوه می تواند به تدریج سست شده و ممکن است عامل پشت این طعم بد باشد.رفلکس اسید
بازگشت اسید معده از معده به داخل مری و ناحیه گلو را رفلکس اسید نامند و می تواند علت زمینه ای احساس طعم بد در دهان باشد. این طعم بد را بعلاوه طعم فلزی یا اسیدی گویند. رفلاکس اسید و یا بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) عمدتاً پس از پرخوری، الگوهای غذا خوردن نامنظم و یا مصرف بیش از حد مواد غذایی تند و ادویه ای رخ می دهد.عفونت ویروسی دهان
اختلال در سلول های حسی زبان ناشی از عفونت ویروسی دهان، می تواند موجب ایجاد تغییراتی در طعم و مزه دهان گردد. علاوه بر این، دیگر اختلالات مربوط به زبان و یا دهان مانند زخم های دهانی، عفونت های قارچی بر روی زبان و دیگر نواحی دهان هم به طعم و مزه بد در دهان منجر می شوند.مسائل بینی
بسیاری از افراد نسبت به این واقعیت بی اطلاع هستند که آنچه ما به اسم طعم و مزه احساس می کنیم، در واقع توانایی ما در احساس بو است. بنابراین، اگر کسی دچار سرماخوردگی، عفونت بینی، پولیپ بینی، سینوزیت و آبریزش بینی ناشی از آلرژی باشد، با طعم بدی در دهان روبرو می گردد.افرادی که دچار کمبود ویتامین یا مواد معدنی باشند هم ممکن است از این تغییر احساس چشایی شکایت داشته باشند. چندین بیماری مانند سرطان، بیماری لثه، و غیره که بر بافت گلو و دهان تأثیر می گذارند، باعث طعم بد در دهان می شوند. موارد خاصی از خشکی دهان و بیماری پریودنتیت یا التهاب لثه شناخته شده است که موجب بروز طعم و مزه بدی در دهان می شوند. بعضی بیماری های سیستمیک به علت مواد جانبی که به بزاق منتقل و به وسیله آن تخلیه می نمایند، موجب احساس مزه بدن در دهان می شوند. کشیدن سیگار و کمبود ویتامین B12 یا کمبود مواد معدنی هم به تغییر مزه ها می انجامد.
درمان طعم و مزه بد در دهان
راه هایی وجود دارد که به وسیله آنها می توان از شر مزه بسیار بد دهان خلاص شد. بسته به علت بوجود آورنده مزه بد، فرد می تواند با این مشکل مقابله نماید. چنانچه بوی بد دهان علت این مشکل باشد، در این صورت می توان آن را با حفظ بهداشت مناسب دهان و دندان درمان ساخت. مراقبتهای شخصی دهان و دندان مانند مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و غرغره کردن مرتب می توانند به دور نگاه داشتن طعم بد و بعلاوه بوی بد از دهان یاری نمایند. علاوه بر آن، مصرف میوه و سبزیجات هم به مقابله با مسائل مربوط به طعم بد دهانی یاری می نماید. چنانچه علت این مشکل مصرف دارو باشد، آنگاه داروهای مشابهی که چنین عوارض جانبی با خود نداشته باشند می توانند مصرف شوند. چنانچه بیماری پریودنتیت علت آن باشد، در این صورت بایستی با مراجعه به دندانپزشک، آن را درمان ساخت. زنان باردار می توانند مصرف چیزی ترش مانند، آب لیمو و غیره را جهت برطرف مزه بد از دهانشان امتحان نمایند. از مزه بد در دهان می توان با حفظ مناسب بهداشت دهان و دندان جلوگیری کرد. شستن دهان پس از خوردن و نوشیدن نوشیدنی ها یا محصولات شیری می تواند به جلوگیری از این شرایط یاری کند. غرغره آب نمک دو مرتبه در روز هم توصیه می گردد.سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه های پزشک متخصص در نظر گرفته گردد.
منبع: راسخون