منشاء پاندمی آینده! - وبلاگ ایران

به گزارش وبلاگ ایران، بعضی از بدترین اپیدمی ها در دو دهه گذشته نتیجه سرریز ویروس یا عفونت و انتقال پایدار یک ویروس به میزبان تازه، بوده اند. پاندمی کووید -19، شیوع سارس و مرس و آنفولانزای H1N1 همگی بحران هایی هستند که به علت سرریز عموما از حیوانات به انسان، ایجاد شده اند. با ادامه گرمایش جهانی، دانشمندان در پی درک نقشی هستند که آب و هوای در حال تغییر ما، در توسعه ویروس های تازه و پاندمی های آینده خواهند داشت.

به گزارش وبلاگ ایران به نقل از دویچه وله، در مقاله ای که در تاریخ 19 اکتبر در نشریه Proceedings of the Royal Society B منتشر شد اشاره شده بود که دانشمندان دریافته اند رویداد های سرریز، در منطقه ها مرتفع قطب شمال رخ می دهد؛ جایی که یخچال های طبیعی با سریع ترین سرعت تاریخ در حال ذوب شدن هستند.

دانشمندان چه چیزی را دریافتند؟

نتیجه مطالعه ای که در سال 2018 میلادی در نشریه Nature Communications منتشر شد نشان داد، گرم شدن در نزدیکی دریاچه هازن که بزرگترین دریاچه در قطب شمال از نظر حجم است، منجر به از دست رفتن توده ای بزرگ از یخچال های مجاور شده و این باعث افزایش 10 برابری انتقال آب های ناشی از ذوب یخبندان، رسوبات، کربن آلی و آلاینده ها به دریاچه هازن شده است.

برای مطالعه نو در خصوص رویداد های سرریز، پژوهشگران دانشگاه اتاوا در کانادا نمونه هایی از رسوبات شناور آزاد و خاک بستر دریاچه را از دریاچه واقع در شمال قطب شمال در جزیره اِلزمیر کانادا جمع آوری کردند. پژوهشگران دانشگاه اتاوا از نمونه های رسوب و خاک، DNA و RNA را استخراج کردند. آنان توالی یابی DNA و RNA را انجام دادند تا بفهمند چه نوعی از ویروس ها و میزبان ها در دریاچه وجود دارند. آنان سپس برای هر ویروس و میزبان، درختان زندگی را ایجاد کردند که به روشن شدن ویژگی های ژنتیکی خاص یاری می کرد. ساخت این درختان حیات به پژوهشگران این امکان را داد تا ویژگی های ژنتیکی نمونه های بخش های مختلف دریاچه را با یکدیگر مقایسه نمایند تا دریابند که آیا نمونه ها از نظر ژنتیکی مشابه هستند (که به این معنی نیست که یک رویداد سرریز اتفاق افتاده یا ممکن است رخ دهد) یا آن که از نظر ژنتیکی متفاوت بودند (که به معنای خطر یک رویداد سرریز است).

پژوهشگران، در مکان هایی که بیش تر تحت تاثیر رواناب یخبندان بودند، تفاوت های قابل توجهی بین میزبان ها و ویروس های موجود در رسوبات دریاچه پیدا کردند.

نویسندگان مقاله نوشتند: این نتایج نشان می دهند که افزایش حجم رواناب در رسوبات دریاچه، به طور قابل توجهی خطر سرریز را افزایش می دهد.

احتمال کم رخ دادن پاندمی

پژوهشگرانی که مطالعه مذکور را انجام دادند خاطر نشان ساختند که پیش بینی خطر سرریز با پیش بینی پاندمی ناشی از رویداد های سرریز فرق دارد. تا زمانی که ویروس ها و ناقل های پل (موجوداتی که ویروس های نو را به انسان منتقل می نمایند؛ م.) به طور همزمان در محیط وجود نداشته باشند، احتمال وقوع رویداد های پاندمیک برای مثال، در نواحی قطب شمال اندک خواهد بود.

با این وجود، نویسندگان مقاله یادآور شدند که تغییرات آب و هوایی به تغییر دامنه و پراکنش گونه ها در قطب شمال دامن می زند که در نهایت می تواند باعث ظهور ناقل های نوی گردد و این ناقل های نو می توانند واسطه سرریز های ویروسی باشند. البته هنوز هیج مدرک و شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این شرایط در حال وقوع است.

خطر پاندمی به شدت اندک

دیوید پیرس میکروبیولوژیست محیطی در دانشگاه نورث آمبریا در نیوکاسل می گوید که این مقاله اطلاعات جالبی را درباره جوامع میکروبی در منطقه ها دورافتاده مانند قطب شمال می دهد، اما احتمال رخداد های سرریز که باعث بروز پاندمی می شوند بسیار اندک است.

او به دویچه وله می گوید: من کاری را که آنان انجام داده اند دوست دارم و به عنوان یک میکروبیولوژیست این مطالعه را بسیار جالب می دانم. با این وجود، شرایط بیولوژیکی لازم برای آلوده شدن انسان با ویروس در یخ های قطب شمال بعید به نظر می رسد و به همین دلیل احتمال بروز پاندمی را ناچیز می سازد.

پیرس که زیست بوم قطبی را مطالعه می نماید، می گوید: بدون آن که فکر کنم، آب به دست آمده از دریاچه های عمیق زیر یخبندان را می نوشم، زیرا بسیار بعید است که در آنجا، پیش تر چیزی با بدن انسان روبرو شده و یا احتمالا برای زندگی در بدن انسان سازگار باشد.

پیرس گفت که این امکان وجود دارد که قطعات DNA ادغام شده در ژنوم وجود داشته باشند که با ذوب شدن آب آزاد می شوند.

او می گوید: زمانی که قطعات DNA خود را جدا سازند، بیماری زا شوند، پرش از شکاف گونه ها را انجام دهند و از قطب شمال سفر نمایند با احتمال زیاد به پاندمی دیگری مبتلا خواهیم شد که جمعیت انسانی با تراکم بسیار بالا را درگیر خواهد نمود. جمعیتی که به شدت درگیر و مرتبط با حیواناتی است که ویروس های مشابه دارند. این ویروس های فعال در حال رشد هستند و می توانند پرش از روی شکاف گونه ها را انجام دهند.

ادوارد هلمز زیست شناس تکاملی و ویروس شناس در دانشگاه سیدنی با این موضوع موافق است. او به دویچه وله می گوید: من کاملا با این ایده موافق هستم که تغییرات آب و هوایی احتمال ابتلا به پاندمی ها را افزایش می دهند، اما این بدان معناست که ذوب شدن یخچال های طبیعی خطر پاندمی را ایجاد می نماید، فرضی بی معنی است. هیچ یک از ویروس های یافت شده در این مطالعه به احتمال زیاد انسان ها یا احتمالا حتی پستانداران را آلوده نمی سازند. اکثریت قریب به اتفاق ویروس ها یا گیاهی یا قارچی هستند.

او اشاره می نماید که مطالعه انجام شده تنها تکه هایی از توالی ژن ویروس را نشان داد و هیچ شاهدی مبنی بر آن که ویروس ها کاملا عفونی هستند، وجود ندارد.

هولمز نیز همچون پیرس معتقد است که پاندمی در منطقه ها پرجمعیت به مراتب بیش تر از نقاط دیگر رخ می دهد. او اضافه کرد: ویروس های همه گیر یا پاندمیک معمولا از مکان هایی می آیند که تنوع زیستی و تراکم بالایی از حیوانات در تعامل نزدیک با انسان ها هستند. حتی با وجود تغییرات آب و هوایی بعید به نظر می رسد که منطقه مرتفع قطب شمال را شامل گردد. من بیش تر نگران منطقه ها استوایی و نیمه گرمسیری هستم.